ROK 2022 USTANOWIONY ROKIEM
Marii Grzegorzewskiej
Uchwałą Sejmu Rzeczpospolitej Polskiej rok 2022 został ogłoszony Rokiem Marii Grzegorzewskiej.
W roku tym obchodzona jest również 100, rocznica istnienia Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej (APS) w Warszawie, którego założycielką i dyrektorką przez 46 lat - aż do śmierci w 1967 r. - była profesor Maria Grzegorzewska.
Maria Grzegorzewska była twórczynią pedagogiki specjalnej w Polsce. Opracowała oryginalną metodę nauczania, która nosi nazwę ,,metody ośrodków pracy” i jest obecnie powszechnie stosowana w szkolnictwie specjalnym.
Maria Grzegorzewska jako pierwsza w Polsce podjęła systematyczne badania nad zagadnieniami pedagogiki niepełnosprawnych i stworzyła jej podstawy. Zajmowała się też kształceniem nauczycieli.
Wielu pedagogów w naszej szkole jest absolwentami Wyższej Szkoły Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej (obecnie Akademia Pedagogiki Specjalnej).
Biografia:
Maria Grzegorzewska urodziła się w 1887 roku jako córka Adolfa Błażeja i Felicji z domu Bogdanowicz.
Edukacja
Oddano ją na pensję do Warszawy, następnie uczęszczała do szkoły prywatnej, którą ukończyła w roku 1907. Studia rozpoczęła w 1909 na wydziale przyrodniczym Uniwersytetu Jagiellońskiego. Zarabiała na utrzymanie udzielając korepetycji w prywatnych domach.
Z powodu choroby przerwała studia i wyjechała do Zakopanego, a następnie do Włoch. Wstąpiła na Międzynarodowy Fakultet Pedagogiczny w Brukseli (1913). Wpłynęło to na jej poglądy pedagogiczne. W 1914 była w Warszawie – wybuch I wojny uniemożliwił jej wyjazd do Brukseli, przedostała się jednak do Londynu i tam kontynuowała studia. Następnie studiowała psychologię na Sorbonie, gdzie w 1916 uzyskała tytuł doktora filozofii.
Po doktoracie zdecydowała się na pracę z osobami niepełnosprawnymi i została nauczycielką w jednej z paryskich szkół dzieci opóźnionych w rozwoju. Od 1919 zajmowała się sprawami szkolnictwa specjalnego, popularyzowała ten rodzaj szkół, zakładała takie szkoły, a także powołała kurs seminaryjny dla nauczycieli tych szkół. W roku 1922 przekształciła kurs w Państwowy Instytut Pedagogiki Specjalnej i została jego dyrektorką. Funkcję tę pełniła do końca życia, kierując się hasłem Instytutu: „Nie ma kaleki – jest człowiek”. Opracowała metodę rewalidacyjną i spopularyzowała ją. Nauczyciele studiujący w Instytucie mieli już za sobą pracę w zawodzie nauczyciela, a do pracy magisterskiej badali dane problemy.
Państwowy Instytut Pedagogiki Specjalnej został przekształcony po wojnie - 14 marca 1950 r - w Państwowe Studium Pedagogiki Specjalnej. 2 kwietnia 1976 r. w Wyższą Szkołę Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej (WSPS). WSPS - na mocy ustawy Sejmu Rzeczypospolitej z 7 czerwca 2000 r. - zostaje przekształcona w Akademię Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej (APS). Uczelnia w 2022 r. obchodzi 100-lecie istnienia.
Państwowy Instytut Nauczycielski - W 1930 otworzyła Państwowy Instytut Nauczycielski i prowadziła go do 1935 roku. Warunkiem przyjęcia do Instytutu była praca nauczycielska, ukończony wyższy kurs nauczycielski, „twórczy stosunek do pracy” oraz przedstawienie opisu własnych doświadczeń kandydata. Studia trwały 3 lata. W ciągu 5 lat Instytut wykształcił 178 nauczycieli.
W kadrze nauczycielskiej znalazł się m.in. Janusz Korczak. W 1935 Grzegorzewska została odwołana ze stanowiska dyrektorki Instytutu.
II wojna światowa - w okresie wojny i okupacji Maria Grzegorzewska pracowała w szkole specjalnej nr 177 w Warszawie jako nauczycielka. Chorowała na serce, mimo to brała udział w tajnej działalności oświatowej, brała udział w Powstaniu Warszawskim w służbie sanitarnej. W czasie powstania spłonął jej dom, prace jej i wielu jej uczniów. Po wojnie wróciła do problemu edukacji nauczycielskiej. Położyła nacisk na stosunek nauczyciel – uczeń.
Instytut Pedagogiki Specjalne- Po wojnie kierowała Instytutem Pedagogiki Specjalnej. W latach 1958–1960 była profesorem w Katedrze Pedagogiki Specjalnej UW, pierwszej uniwersyteckiej katedrze pedagogiki specjalnej w Polsce. W 1960 choroba serca zmusiła ją do oddania kierownictwa zastępczyni Janinie Doroszewskiej, a wcześniej utworzono dla niej Katedrę Pedagogiki Specjalnej na UW, gdzie stworzyła warunki otrzymania tytułu magistra. Studia obejmowały zakres neurologii i psychopatologii plus obserwację w klinice psychiatrycznej w Pruszkowie. Wyodrębniła 3 grupy: upośledzeni umysłowo, przewlekłe choroby somatyczne, nerwowe i psychiczne, niedostosowanie społeczne na tle środowiskowym. Z czasem powstał też oddział głuchych.
Zmarła 7 maja 1967 na atak serca. Pochowana została w alei zasłużonych cmentarza Powązkowskiego w Warszawie.
